Şanzıman, motor gücünü tekerleklere ileten ve vites değişimlerini yöneten bir sistemdir. Bu işlevsel parça, gücü aktarmanın yanı sıra aracın hareket doğrultusunu belirler. Geri vitese aldığınızda geriye doğru, ileri vitese aldığınızda ileriye doğru hareket etmesini sağlar. Doğru çalışan bir şanzıman, motorun daha verimli çalışmasını sağlar ve yakıt tüketimini düşürür.
Şanzıman yağı ise bu sistemin aşınmadan ve sürtünmeden çalışmasını sağlayan kritik bir sıvıdır. Şanzımanın ve şanzıman yağının bir arada sağladığı işlevsellik, sadece aracın günlük performansını değil, aynı zamanda yakıt verimliliğini ve genel araç sağlığını da doğrudan etkiler.
Çift kavramalı şanzıman olan DCT, iki ayrı debriyaj sistemine sahiptir. Vites geçişleri hızlı ve sarsıntısızdır, ancak yoğun trafikte aşırı ısınma yaşanabilir.
Dişli yerine kayış ve kasnak mekanizması kullanır. Vites geçişleri hissedilmez ve yakıt tasarrufu sağlar. Ağır yük taşıyan araçlar için uygun değildir.
Volkswagen ve Audi gibi markaların kullandığı çift kavramalı şanzımandır. Hızlı vites geçişleri ve verimli yakıt kullanımı sunar. Ancak aşırı ısınma ve bakım maliyetleri yüksektir.
Renault’un geliştirdiği çift kavramalı otomatik şanzımandır. DSG’ye benzer bir yapıya sahiptir. Hızlı vites geçişleri ve yakıt ekonomisi sunar, ancak düşük hızda titreme yapabilir.
Manuel şanzımanın otomatik hale getirilmiş versiyonudur. Üretim maliyeti düşüktür, ancak vites geçişleri manuel şanzımana göre daha yavaştır.
Vites geçişlerinde sertlik ve sarsıntı hissediliyorsa, araç vites değiştirmekte zorlanıyorsa, şanzımandan sürtünme veya uğultu sesi geliyorsa şanzıman yağ seviyesinin azalmış olma ihtimali yüksektir.
Otomatik şanzımanlarda, motor sıcakken yağ çubuğu kullanılarak şanzıman yağı seviyesi kontrol edilir. Manuel şanzımanlarda ise aracın altındaki yağ kontrol tapasından kontrol sağlanır.
Manuel şanzıman yağı genellikle 50.000 – 80.000 km arasında, otomatik şanzıman yağı ise 40.000 – 60.000 km arasında değiştirilmelidir. Üretici tavsiyelerine uyulmalıdır.
Bu adımların yanı sıra, her aracın kendine özgü özellikleri olduğunu ve şanzıman bakımı konusunda üretici önerilerine dikkat edilmesi gerektiğini unutmamak önemlidir. Otomatik araçlarda yağ değişimi ilgili detaylı bilgi almak için “Otomatik Şanzıman Yağı Değişir mi?” yazımızı inceleyebilirsiniz.
Otomatik şanzıman yağı motor bölmesindeki ATF kapaklı hazneden, manuel şanzıman yağı ise şanzımanın yan veya üst kısmındaki doldurma tapasından eklenir.
Fiyatlar yağın türüne ve kalitesine göre değişir. Tam sentetik şanzıman yağları daha pahalıdır ancak uzun ömürlüdür. Oilmarkt’ta Castrol, Motul, Liqui Moly, Shell gibi markaların manuel ve otomatik şanzıman yağlarını bulabilirsiniz.
Şanzıman ve şanzıman yağı hakkında sıkça sorulan soruları sizler için derledik.
Hayır, motor yağı ve şanzıman yağı farklıdır. Motor yağı, motorun hareketli parçalarını yağlayarak aşınmayı önlerken; şanzıman yağı, vites dişlilerinin sürtünmesini azaltarak şanzımanın sorunsuz çalışmasını sağlar.
Şanzıman yağı, şanzımandaki dişlilerin sürtünmesini azaltır, aşırı ısınmayı engeller ve dişlilerin sorunsuz çalışmasını sağlar. Bu sayede şanzıman ömrünü uzatır ve aracın verimli çalışmasına katkıda bulunur.
Şanzıman yağı, genellikle 2 yılda bir veya üreticinin belirttiği kilometre aralıklarında değiştirilmelidir. Bu periyodik değişim, şanzımanın performansını korumak için önemlidir.
Şanzıman yağı yoksa dişliler aşırı sürtünmeden dolayı hızla aşınır, ısınır ve şanzıman arızaları meydana gelir. Bu da aracın performansını olumsuz etkiler ve yüksek onarım maliyetlerine yol açabilir.
Şanzıman yağı olmadan araç belirli bir mesafe gitse de bu durum şanzımanda hızlı bir aşınmaya ve ciddi hasarlara yol açar. Yağsız çalışmaya başlayan şanzıman kısa sürede arıza verebilir ve bu yüzden yağsız kullanım kesinlikle önerilmez. Tam bir mesafe belirtmek zordur ancak en kısa sürede yağ eklenmesi gerekmektedir.
Hayır, şanzıman yağı ve direksiyon yağı aynı değildir. Şanzıman yağı, vites dişlilerinin sorunsuz çalışmasını sağlarken; direksiyon yağı, direksiyon sisteminin daha rahat ve akıcı dönmesini sağlar. Her iki yağ da farklı işlevlere ve özelliklere sahiptir.
