Ülkemizde otomatik araba çok da popüler değil. Bu nedenle birçok servis ustası, manuel şanzımanla ilgili uzmanlaşmışken otomatik şanzıman üzerine usta bulmak oldukça zor. Bu durum otomatik araçla ilgili problemlerin çözümü için sorularımıza cevap ararken de yaşadığımız bir problem. Birinin söylediği, diğerini tutmuyor. Son zamanlarda “Otomatik şanzıman yağı değişir mi?” tartışmaları da söz konusu. Bununla ilgili bilgilendirici yazımızı sizlere sunuyoruz.
Otomatik şanzımanlarda yağ değişimi, üretici tarafından onaylanmış aralıklarla yapılmalıdır. Otomatik araçlardaki şanzıman yağı değişimiyle alakalı prosedür, kullanım kılavuzunda yazar. Her araç için farklı olmak üzere otomatik şanzıman yağı 120 bin, 80 bin veya 40 bin kilometrede bir değiştirilmesi gerekir. Yaşlandıkça yağ özelliğini kaybeder. Bu durum, şanzıman parçalarının erken yıpranmasına yol açar. Performans düşer, vites geçişlerinde sertlik artar. Şanzıman sesi yükselir.
Ayrıca üretici tarafında hazırlanan kitapçıkta hangi tür yağ kullanılacağı da belirtilir. Bu konuda birçok kişi, otomatik şanzımandaki yağın asla değişmemesi gerektiğini ifade eder. Sadece azalma söz konusu olduğunda ekleme yapılması gerektiği belirtilir. Ancak bu bilgi kesinlikle doğru değildir. Otomatik şanzıman yağı, üreticinin belirlediği kilometreye göre değişmesi zorunludur. Mutlaka teknik bilginin yeterli olduğu servisleri tercih edin.
Otomatik şanzımandaki yağ giderek eskir. Yağ olma özelliğini kaybeder. Bu durum araçtaki şanzıman ekipmanlarına zarar verir. Vites değişikliklerinde zorluklar yaşanır ve sürtünme çoğalır. Gürültü çıkar, sert geçişler söz konusu olur. Yüksek ısı oluşur ve parçalarda deformasyon başlar. Uzun vadede revizyon masrafları artar. Çekiş düşer ve konfor azalır. Şanzıman tamamen bozulma riskiyle karşılaşabilir.
Böyle bir şey söz konusu olduğunda otomatik şanzımandaki yağın değişme zamanının geldiğini anlayabilirsiniz. Bazı servislerde otomatik şanzıman yağının asla değiştirilmeyeceği gibi ifadelerle karşılaşabilirsiniz. Ancak bu durumu dikkate almayın ve kullanıcı kılavuzundaki gerçeklere göre hareket edin. Yağın değişimi içinse otomatik şanzımandan anlayan kişilerden yardım alın.
Her aracın üreticisi, belirli bir kilometre veya zaman dilimi önerir. Örneğin 40 bin ya da 80 bin km aralığı belirtilir. Kullanım tarzınıza göre bu süre değişebilir. Zorlu şartlar erken değişim gerektirir. Kitapçıkta yazan talimatlara uymak önemlidir. Yanlış zamanda yağ değiştirmek şanzımana zarar verebilir.
Otomatik şanzıman yağını değiştirirken eski yağın tamamen boşalması önemlidir. Yeni yağ, partikülleri temizler. Ardından tekrar boşaltıp sıfır yağ koymanız tavsiye edilir. Bu işlem, şanzıman içinde biriken tortuları giderir. Profesyonel servis desteği almak performansınızı korur. Hatalı işlemler masrafları artırabilir. Aracın ömrünü uzatır.
Otomatik şanzıman yağı değişimi sırasında önemle dikkat edilmesi gereken bir nokta var. Şanzımandaki eskiyen yağın tamamen boşalması ve zarar verici partiküllerden arınması için eski yağı boşalttıktan sonra 3-4 litre kadar yeni yağ konulmalıdır. Daha sonra araç bu şekilde bir iki gün kadar sürülmelidir. Sonrasında ise, otomatik şanzımana eklenen yeni yağ tekrar boşaltılmalı ve tüm şanzımana ikinci bir yeni yağ konulmalıdır. Böylelikle, şanzımandaki tüm partiküller birinci ve ikinci yağ boşaltma işlemi esnasında gider. Tamamen temizlenmiş bir şanzımana yeni yağ eklenir. Bu performans açısından dikkat edilmesi gereken ince bir noktadır.
Otomatik şanzıman filtresinin temizlenmesi için şanzıman sistemi tamamen sökülmelidir. Çünkü filtre, şanzıman içerisinde yer alır. Dolayısıyla filtre değişimi masraflı olacağından her yağ değişiminde uygulanması zorunlu değildir. Ancak ikinci yağ değişiminden sonra filtrenin de yenilenmesinde fayda vardır.
Manuel şanzımanlarda da yağ mevcuttur. Ancak otomatik şanzımana göre daha az ısınır. Yine de üreticinin tavsiye ettiği periyotlarda değişim gerekir. Eskiyen yağ, dişlilerde sürtünme ve aşınma oluşturur. Ayrıca vites geçişlerinin sertleşmesine neden olabilir. Düzenli değişim, manuel şanzımanı sorunsuz kullanmayı sağlar.
