2 Zamanlı ve 4 zamanlı motor yağları arasındaki fark nedir sorusu, motor teknolojisiyle ilgilenen ya da motosiklet, deniz motoru, çim biçme makinesi gibi ekipmanları kullanan pek çok kişinin zihninde yer edinmiştir. Her iki yağ tipi de motorun çalışmasını desteklemek amacıyla üretilmiş olsa da, işlevleri, kullanım şekilleri ve bileşimleri birbirinden oldukça farklıdır. Bu yazıda iki sistemin nasıl çalıştığını, hangi yağı ne zaman ve nasıl kullanmanız gerektiğini detaylı biçimde açıklayacağız.
2 Zamanlı ve 4 zamanlı motor yağları arasındaki fark nedir sorusuna geçmeden önce, motor yağı nedir ve neden bu kadar önemlidir sorusunu netleştirelim. Motor yağı, içten yanmalı motorların çalışan parçaları arasında sürtünmeyi azaltır, aşınmayı önler, ısıyı dağıtarak motorun sağlıklı çalışmasını sağlar. Aynı zamanda kirleticileri ve yanma artıklarını taşıyarak motorun içini temiz tutar.
Ancak her motor tipi, bu görevlerin yerine getirilmesi için farklı bir yağlama sistemine ihtiyaç duyar.
2 Zamanlı motorlar, adından da anlaşılacağı üzere, bir tam çevrimde iki ana hareket (emme-sıkıştırma ve yanma-egzoz) ile çalışır. Bu yapı, yağlama sistemini de oldukça sadeleştirir.
Bu sistemde kullanılan yağlar 2 zamanlı motor yağı olarak adlandırılır ve yakıtla birlikte “ön karışım” ya da otomatik yağ enjeksiyonu ile motora alınır.
4 Zamanlı motorlar, dört ayrı strokta (emme, sıkıştırma, yanma, egzoz) çalışır. Daha karmaşık ve verimli bir yapıdadır.
Bu sistemde kullanılan yağlar 4 zamanlı motor yağı olarak adlandırılır. Bu yağlar sadece sürtünmeyi önlemekle kalmaz, aynı zamanda motoru soğutur, temizler ve iç aksamları korur.
Aşağıdaki tablo, iki yağ tipi arasındaki farkları teknik bir çerçevede karşılaştırmalı olarak özetler:
| Özellik | 2 Zamanlı Motor Yağı | 4 Zamanlı Motor Yağı |
| Kullanım yöntemi | Yakıt ile karıştırılarak | Motor içinde dolaşarak |
| Yağlama sistemi | Yağ + benzin birlikte yanar | Yağ pompası ve karter kullanılır |
| Yanma sırasında tüketim | Evet | Hayır |
| Egzozda duman üretimi | Daha fazla | Daha az |
| Değişim sıklığı | Her dolumda karışım yapılmalı | Belirli aralıklarla değiştirilir |
| Temizlik etkisi | Daha az | Deterjan katkılı, daha güçlü temizlik |
| Parça koruması | Yüksek sıcaklıkta kısa süreli koruma | Uzun süreli ve kapsamlı koruma sağlar |
2 Zamanlı motor yağı, temiz yanma sağlayan katkı maddeleri ile zenginleştirilir. Düşük duman, buji kirlenmesini önleyici formüller ve egzoz sistemine zarar vermeyen yapılar ön plandadır. Ayrıca;
4 Zamanlı motor yağı ise aşağıdaki bileşenleri içerir:
Ayrıca bu yağlar API ve JASO MA/MB gibi uluslararası kalite standartlarına göre sınıflandırılır.
“2 Zamanlı ve 4 zamanlı motor yağı arasındaki fark nedir?” sorusunun pratik karşılıkları da kullanım anlarında ortaya çıkar.
2 Zamanlı motor yağı, aşağıdaki araçlarda tercih edilir:
4 Zamanlı motor yağı, aşağıdaki araçlarda kullanılır:
Yanlış yağ kullanımı motoru kısa sürede aşındırabilir, bujiyi bozabilir, egzoz sistemini tıkayabilir veya garantiyi geçersiz hale getirebilir.
2 Zamanlı motor yağı, 4 zamanlı bir motorda kullanıldığında;
4 Zamanlı motor yağı, 2 zamanlı motorda kullanıldığında;
“2 zamanlı ve 4 zamanlı motor yağları arasındaki fark nedir?” sorusuna yanıt ararken, motorun çalışma prensibinden kullanım koşullarına kadar her detayı göz önünde bulundurmak gerekir. Doğru yağı seçmek, yalnızca performansı artırmakla kalmaz; motorun ömrünü uzatır, bakım maliyetlerini düşürür ve kullanıcı güvenliğini artırır.
Motor üreticinizin tavsiyelerine sadık kalın, sertifikalı yağları tercih edin ve teknik özellikleri göz önünde bulundurarak doğru karar verin.
2 Zamanlı mı 4 zamanlı motor mu daha iyidir sorusunun cevabı kullanım alanına göre değişir. 2 zamanlı motorlar hafif, kompakt ve yüksek devirlidir; bu yüzden testere, tırpan gibi el tipi cihazlarda idealdir. 4 zamanlı motorlar ise daha sessiz, yakıt açısından verimli ve çevre dostudur; uzun süreli ve yoğun kullanım gerektiren alanlarda tercih edilir. Yani “daha iyi” ifadesi, amaca göre değişir.
2 Zamanlı motor yağı yerine kesinlikle 4 zamanlı motor yağı veya otomotiv motor yağı kullanılamaz. Çünkü bu yağlar yanmaz ve bujide kurum yapar, motoru tıkar. Eğer 2 zamanlı motor yağı bulunamıyorsa, üretici onayı olan yüksek kaliteli tam sentetik 2T yağlar tercih edilmelidir. Her zaman üretici tarafından önerilen yağ tipi kullanılmalıdır.
4 Zamanlı motor yağı numarası, yağın viskozitesini yani akışkanlığını ifade eder. Örneğin, 10W-40, 15W-50 gibi değerler hem soğukta akışkanlığı hem de sıcaklıkta koruyuculuğu belirtir. Motosikletler için genellikle 10W-40 önerilirken, daha sıcak bölgelerde veya yüksek performanslı motorlarda 20W-50 tercih edilebilir. Yağ seçimi mutlaka motor üreticisinin önerilerine göre yapılmalıdır.
2 Zamanlı motor yağı numarası, 4 zamanlı motor yağlarında olduğu gibi SAE viskozite sınıfı ile ifade edilmez. Yani 10W-40 veya 15W-50 gibi numaralar 2 zamanlı yağlar için geçerli değildir. Bunun yerine 2 zamanlı yağlar, performans ve yanma özelliklerine göre sınıflandırılır. Yağ seçimi yaparken mutlaka motor üreticisinin önerdiği JASO veya API sınıfına sahip bir 2 zamanlı motor yağı tercih edilmelidir.
4 Zamanlı motorun çalışma prensibi, dört ana stroka dayanır:
Bu dört zamanlı döngü, motorun verimli, dengeli ve daha az kirletici çalışmasını sağlar.
